Diabetolog - Centrum Medyczne Komorniki

Diabetologia – dziedzina medycyny zajmująca się leczeniem cukrzycy i jej powikłań, a także innych schorzeń związanych z zaburzeniami homeostazy glikemii. W Polsce specjalizacja z diabetologii jest możliwa do uzyskania po wcześniejszym uzyskaniu specjalizacji z zakresu chorób wewnętrznych lub pediatrii.

Konsultantem krajowym diabetologii od 27 czerwca 2019 jest prof. dr hab. n. med. Krzysztof Strojek. Diagnostyką i leczeniem cukrzycy u dzieci zajmuje się specjalizacja endokrynologia i diabetologia dziecięca, której konsultantem krajowym od 21 czerwca 2018 jest prof. dr hab. n. med. Mieczysław Walczak.

Objawy cukrzycy są zróżnicowane i zależą od jej typu, przebiegu i leczenia. Nierzadko cukrzyca przebiega bezobjawowo i wykrywa się ją przypadkowo podczas badań przesiewowych, np. w badaniu stężenia glukozy we krwi.

W cukrzycy, częściej typu 1, mogą występować:

wielomocz, wzmożone pragnienie, utrata masy ciała
cechy odwodnienia (suchość i zmniejszenie elastyczności skóry, suchość błon śluzowych)
kwasica i śpiączka ketonowa (objaw ten świadczy o nagłym początku cukrzycy, występuje głównie u dzieci i młodzieży).
cukrzyca typu 2 częściej niż cukrzyca typu 1 nie wywołuje żadnych widocznych objawów, jednak w miarę upływu czasu prowadzić może do rozwoju powikłań, które bywają pierwszym sygnałem choroby.

Inne objawy mogące sugerować konieczność zbadania stężenia glukozy we krwi to:

osłabienie i senność
apatia
pogorszenie gojenia się ran
zakażenia skórne.

Cukrzyca typu 1 (inaczej nazywana insulinozależną)

to choroba nieuleczalna, chorzy muszą przez całe życie kontrolować stężenie glukozy i podawać sobie insulinę, aby uniknąć powikłań. W ramach insulinoterapii pacjenci korzystają z pompy insulinowej lub samodzielnie wykonują podskórne. Diabetolog ustala rozpoznanie, tłumaczy zasady samobadania (za pomocą glukometru), uczy jak obliczyć potrzebną dawkę i podać insulinę, co jest uzależnione od ilości spożywanych węglowodanów. Chorzy muszą utrzymywać odpowiednią dietę, powinni dbać o regularną aktywność fizyczną i okresowo zgłaszać się do diabetologa na badania kontrolne.

Cukrzyca typu 2 (insulinoniezależna)

może być uwarunkowana genetycznie (za jej rozwój odpowiada wiele genów), lecz decydującą rolę w jej rozwoju pełnią czynniki środowiskowe, które doprowadzają do oporności tkanek na działanie insuliny oraz upośledzenia jej wydzielania z trzustki. W trakcie rozwoju zaburzeń prowadzących do cukrzycy typu 2 niekiedy diagnozuje się stan przedcukrzycowy, tj. nieprawidłowe stężenie glukozy na czczo lub po posiłku, które nie spełniają jeszcze kryteriów rozwoju cukrzycy – wówczas często wystarczającym leczeniem przyczynowym jest zmiana stylu życia – stosowanie odpowiedniej diety, zwiększenie aktywności fizycznej i zmniejszenie masy ciała. W leczeniu stosuje się leki nieinsulinowe najczęściej w formie tabletek doustnych, po kilku latach choroby konieczne może być dołączenie do leczenia insuliny.

Cukrzyca ciążowa

dotyczy pacjentek, u których zwiększone stężenie glukozy we krwi wystąpiło po raz pierwszy w czasie ciąży. Najczęściej jest rozpoznawana pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży (wtedy wykonuje się badania przesiewowe) i mija po jej rozwiązaniu. Leczenie opiera się przede wszystkim na stosowaniu odpowiedniej diety cukrzycowej, systematycznej aktywności fizycznej oraz insulinoterapii. W ciąży nie stosuje się doustnych leków przeciwcukrzycowych.